ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
1. Κάθε σχολείο πρέπει να έχει τον δικό του κανονισμό λειτουργίας, κάτι "σαν τοπικό σύνταγμα". Η σύνταξή του γίνεται έπειτα από διάλογο. Θα περιλαμβάνει υποχρεώσεις, αλλά και δικαιώματα των μαθητών. Θα λειτουργεί περισσότερο προληπτικά, εισάγοντας στο σχολείο τις αρχές της δημοκρατίας, του αλληλοσεβασμού, της επικοινωνίας, της ισότητας, της συμμετοχής, της ανεκτικότητας και της αλληλεγγύης. Θα πρέπει να προωθεί την ισότιμη ενσωμάτωση των αλλοδαπών μαθητών και την αποφυγή των διακρίσεων.
2. Το περιεχόμενο του κανονισμού συζητείται σε όλες τις τάξεις στην αρχή της χρονιάς. Σε περίπτωση διαφωνίας με τους καθηγητές, να γίνεται ανοικτός διάλογος και να υπάρχει αμοιβαία συναίνεση. Ο κανονισμός κάθε χρόνο να αναθεωρείται με βάση τις αλλαγές αναγκών και αντιλήψεων στην κοινωνία και τις ιδιαιτερότητες του σχολείου.
3. Οι μαθητές ζητούν καθαρούς κανόνες στα σχολεία. Δεν έχουν αντίρρηση για την αυστηρότητα, αρκεί να πηγάζει και να νομιμοποιείται από δημοκρατικές διαδικασίες. Οι μαθητές αντιδρούν στην αυταρχικότητα και στην επιβολή ποινής χωρίς διάλογο και προηγούμενη ενημέρωση.
4. Να απαγορεύεται αυστηρά η χρήση κινητών τηλεφώνων την ώρα του μαθήματος απ' όλους. Να μην παρακρατείται όμως το κινητό του παραβάτη από το σχολείο, αλλά να επιβάλλεται η προβλεπόμενη κύρωση και το κινητό να παραδίδεται στον μαθητή ή στον κηδεμόνα του.
5. Το κάπνισμα να μην επιτρέπεται σε δημόσιους χώρους του σχολείου ούτε σε μαθητές ούτε σε εκπαιδευτικούς. Μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές υποστηρίζουν ότι πρέπει να επιτραπεί το κάπνισμα σε επιλεγμένους προαύλιους χώρους, εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη των γονέων τους. Χρειάζεται επομένως εκτεταμένη συζήτηση και δέσμευση όλων των μερών για την τήρηση των αποφάσεων που λαμβάνονται.
6. Οι καθηγητές να είναι συνεπείς στην τήρηση των κανόνων, δίνοντας πρώτοι το παράδειγμα. Εκπαιδευτικοί που καπνίζουν στους διαδρόμους και απαντούν στο κινητό τους στη τάξη, δεν βοηθούν στον αλληλοσεβασμό.
7. Κάμερες δεν πρέπει να τοποθετούνται στα προαύλια και στους εσωτερικούς χώρους του σχολείου. Αν αυτό κρίνεται απαραίτητο για λόγους ασφαλείας, π.χ. αποτροπή κλοπών ή βανδαλισμών, να εξασφαλιστεί ότι δεν θα λειτουργούν τις ώρες του σχολείου.
8. Η συμμετοχή των μαθητών σε παρελάσεις και στις δραστηριότητες του σχολείου εκτός προγράμματος να είναι προαιρετική. Τα θέματα της πρωινής προσευχής και του εκκλησιασμού πρέπει να συζητούνται με σεβασμό στις θρησκευτικές ανάγκες και τις πεποιθήσεις των μαθητών. Με το δικαίωμα κάθε ανηλίκου να έχει τις δικές του θρησκευτικές πεποιθήσεις και να επιλέγει σε ποιες λατρευτικές εκδηλώσεις θα συμμετέχει, η υποχρεωτικότητα ή μη της προσευχής και του εκκλησιασμού να αποφασίζεται με προσοχή και ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του σχολικού πληθυσμού.
9. Η εμφάνιση των μαθητών να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερο σεβασμό στην ιδιαιτερότητά τους και με παιδαγωγική ευαισθησία. Να αποφεύγονται δημόσια επικριτικά σχόλια. Σε περίπτωση που εκτιμάται από τους εκπαιδευτικούς ότι μαθητής παρεκκλίνει από τους κανόνες ευπρέπειας, να γίνεται σύσταση και συζήτηση με τους εκπροσώπους των μαθητών. Επειδή δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για την ευπρέπεια και την κοσμιότητα, απαιτείται διαρκής διάλογος.
10. Ο στιγματισμός των μαθητών εκ μέρους των καθηγητών, είτε για
λόγους συμπεριφοράς είτε για λόγους απόδοσης (καλοί - κακοί μαθητές), δεν διευκολύνει το κλίμα συνεργασίας στο σχολείο.
11. Οι ποινές που θα επιβάλλονται στους μαθητές να είναι ανάλογες των
πράξεων και της εν γένει συμπεριφοράς τους. Να προβλεφτούν και άλλες "ποινές", όπως η αποκατάσταση της ζημιάς από τους ίδιους τους μαθητές σε περίπτωση φθοράς και η προσφορά κοινωφελούς εργασίας στο σχολείο.
12. Η επιβολή ποινών να μη συνδυάζεται με την προσβολή της
αξιοπρέπειας και τη δημόσια διαπόμπευση. Οι κυρώσεις να μη χρησιμοποιούνται ως απειλές ή μέσα εκφοβισμού, αλλά ως συμφωνημένες συνέπειες μέσω του κανονισμού του σχολείου. Να μην επιβάλλεται ως ποινή η μείωση της βαθμολογίας εξαιτίας πειθαρχικών παραπτωμάτων. Η ωριαία αποβολή να μη γίνεται καταχρηστικά και να έχει εκπαιδευτική χρησιμότητα ( π. χ. ένταξη σε άλλη διαδικασία).
13. Η διακίνηση ιδεών και εντύπων που δεν έχουν προσβλητικό ή
ρατσιστικό περιεχόμενο να είναι ελεύθερη. Να ενισχυθούν οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες, οι σχολικές εφημερίδες, οι ηλεκτρονικές σελίδες του σχολείου. Τα σχολικά κτίρια να αποκτήσουν περισσότερο χρώμα, να δοθεί η δυνατότητα φύλαξης στις τάξεις των προσωπικών ειδών των μαθητών (π.χ. βιβλία, ρούχα). Να δημιουργηθούν βιβλιοθήκες σε κάθε σχολείο.
14. Οι μαθητές να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την επιλογή των
σχολικών εκδρομών. Θέλουν επίσης να έχουν λόγο στη λήψη των
αποφάσεων και να μπορούν να αξιολογούν τόσο τα βιβλία όσο και το
έργο των καθηγητών τους. Να καθιερωθούν τακτικές ώρες διαλόγου και
επικοινωνίας για θέματα που απασχολούν τους μαθητές.
15. Να αναβαθμιστεί ο ρόλος των μαθητικών συμβουλίων. Οι διευθυντές
των σχολείων να συνομιλούν τακτικά με τα 15μελή συμβούλια και τα
5μελή συμβούλια των τάξεων, για να ακούν τις απόψεις των μαθητών.
Στα 15μελή να εκπροσωπούνται οι μαθητές όλων των τάξεων ( π. χ. με
ποσόστωση). Επίσης ο υπεύθυνος καθηγητής τμήματος να βοηθά και
να συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες του τμήματος και να έχουν την ευχέρεια οι μαθητές να συζητούν μαζί του όλα τα θέματα που τους απασχολούν και τα προσωπικά τους.
